Haksız yere işten çıkarılan işçilerin en önemli hukuki hakkı işe iade davası açmaktır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ila 21. maddeleri kapsamında düzenlenen bu hak, belirli şartlar altında çalışanlara işlerine geri dönme ve tazminat talep etme imkânı tanır.
İşe İade Davası Nedir?
İşe iade davası, geçerli bir sebep olmadan iş sözleşmesi feshedilen işçinin, eski işine geri dönmesi için açtığı bir davadır. Bu dava ile işçi; işine geri dönmeyi, dönemezse tazminat almayı talep eder.
İşe İade Davasının Şartları Nelerdir?
İşçinin işe iade davası açabilmesi için bazı şartlar aranır:
- İşyerinde en az 30 işçi çalışıyor olmalı,
- İşçi en az 6 aydır çalışıyor olmalı,
- İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olması gerekir,
- İşçi, iş güvencesi kapsamında olmalıdır,
- Fesih geçerli bir nedene dayanmıyorsa, işe iade davası açılabilir.
İşe İade Davası Açma Süresi
İşçi, fesih bildiriminin kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içinde arabulucuya başvurmalıdır. Arabuluculukta anlaşma sağlanamazsa, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde dava açmalıdır.
📎 Yasal kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu Madde 20
Arabuluculuk Süreci
İşe iade davası açmadan önce zorunlu arabuluculuk şartı vardır. Arabuluculuk görüşmeleri genellikle 2-3 hafta içinde sonuçlanır. Taraflar anlaşamazsa, dava açma süresi yeniden başlar.
Detaylı bilgi: Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Dairesi
İşe İade Davasının Süreci
- İşçi, arabulucuya başvurur.
- Arabuluculuk olumsuz sonuçlanırsa, dava açılır.
- Mahkeme, feshin geçerli bir nedene dayanıp dayanmadığını inceler.
- Fesih geçersiz bulunursa işe iade kararı verilir.
Mahkeme Ne Karar Verir?
Mahkeme, işverenin feshinin geçersiz olduğuna karar verirse:
- İşveren, işçiyi 1 ay içinde işe başlatmak zorundadır.
- Başlatmazsa, en az 4 ay, en fazla 8 aylık ücret tutarında tazminat öder.
- Ayrıca işçiye boşta geçen süre için en fazla 4 aylık ücret ödenir.
İşe Başlatma Nasıl Olur?
İşveren, işe başlatma kararını işçiye yazılı olarak bildirmelidir. İşçi de, mahkeme kararının kesinleşmesinden sonra 10 iş günü içinde işe başlamak üzere başvurmalıdır.
İşe Başlatılmazsa Ne Olur?
İşveren, işçiyi işe başlatmazsa:
-
- Mahkemece belirlenen tazminat (4 ila 8 aylık ücret),
- Boşta geçen süre ücreti (en fazla 4 ay),
- Varsa kıdem ve ihbar tazminatı
ödenmek zorundadır.
İşe İade Davası Ne Kadar Sürer?
Dava süresi mahkemenin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte, ortalama 3 ila 6 ay arasında sonuçlanır. İstinaf aşaması eklenirse süreç biraz daha uzayabilir.
İstinaf ve Temyiz Süreci
İlk derece mahkemesinin verdiği işe iade kararı istinafa götürülebilir. Bölge Adliye Mahkemesi kararı onarsa, karar kesinleşir ve işveren için bağlayıcı hale gelir.
İstinaf hakkında daha fazla bilgi için: Yargıtay Başkanlığı
Sonuç
İşe iade davaları, işçilerin haklarını koruyan güçlü bir hukuki mekanizmadır. İş sözleşmesi geçerli bir sebep olmadan sona erdirilen işçiler, zaman kaybetmeden arabuluculuğa başvurmalı ve gerekiyorsa dava açmalıdır.
Haksız fesih durumlarında hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.