Deprem, sel, heyelan gibi doğal afetler sonrasında evleri yıkılan veya kullanılamaz hale gelen vatandaşlar için devletin sunduğu en önemli desteklerden biri hak sahipliği başvurusudur. Afetzedelerin barınma hakkını güvence altına alan bu süreç, belirli yasal şartlara ve süre kısıtlarına tabidir.
Bu yazımızda, 2025 yılı itibarıyla hak sahipliği başvurusu nedir, kimler başvurabilir, nasıl yapılır ve dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir, adım adım ele alıyoruz.
Hak Sahipliği Nedir?
Hak sahipliği, afet sonrası zarar gören kişilere devlet tarafından konut, işyeri veya arsa tahsis edilmesini sağlayan hukuki bir statüdür. Bu hak, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun kapsamında düzenlenmiştir.
Kimler Hak Sahibi Sayılır?
Aşağıdaki şartları taşıyan kişiler hak sahibi sayılabilir:
-
Afet sırasında evi yıkılmış, ağır hasar almış ya da oturulamaz hâle gelmiş olan malikler
-
Bu taşınmaz üzerinde tapu veya zilyetlik hakkına sahip olanlar
-
Aynı taşınmazda birden fazla hak sahibi varsa, sadece biri başvurabilir
-
Kiracılar hak sahibi olmasa da bazı durumlarda tahliye yardımı alabilirler
Hak Sahipliği Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru süreci genellikle e-Devlet üzerinden veya AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) il müdürlükleri aracılığıyla yürütülür.
-
AFAD tarafından başvuruların açıldığı ilan edilir (genelde afet sonrası birkaç ay içinde)
-
e-Devlet veya il AFAD üzerinden hak sahipliği başvuru formu doldurulur
-
Gerekli belgeler (tapu, hasar raporu vb.) sisteme yüklenir veya müdürlüğe teslim edilir
-
Başvurular incelenir ve uygun bulunanlara konut/arsa/işyeri tahsisi yapılır
Detaylı bilgi ve hukuki değerlendirme için şu içeriğimizi de inceleyebilirsiniz:
Afetzede Hak Sahipliği Nedir? Deprem ve Doğal Afet Sonrası Yasal Haklar
Başvuru Süresi Ne Kadar?
Genellikle başvurular, afetin ilan edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde alınır. Bu süre AFAD tarafından ilan edilir ve uzatılabilir. Ancak geç başvuru yapanlar, hak sahipliği hakkını tamamen kaybedebilir.
Hak Sahipliği Onaylanırsa Ne Olur?
Başvurusu kabul edilen afetzedelere:
-
İlgili bölgede TOKİ tarafından yapılmış veya yapılacak olan konutlardan kura ile ev tahsis edilir
-
Hak sahipleri bu evleri uzun vadeli ödeme planlarıyla edinebilir
-
Konut verilmesi mümkün olmayan durumlarda, arsa tahsisi veya bedel yardımı yapılabilir
Hak Sahipliği Devredilebilir mi?
Hayır. Hak sahipliği kişiye özel bir haktır ve üçüncü kişilere devredilemez. Ancak hak sahibi vefat ederse, mirasçılara belirli şartlarla devredilebilir.
Hukuki Destek Gerekli mi?
Hak sahipliği süreci, resmi prosedürler ve belgeler açısından hassas bir yapıya sahiptir. Tapu belgeleri, hasar tespit raporları, malik-zilyet ayrımı gibi konular teknik detaylar içerir. Hatalı başvuru yapılması durumunda, telafisi zor hak kayıpları yaşanabilir.
Bu nedenle, hak sahipliği süreciyle ilgili hukuki destek almanız önemlidir. Özellikle taşınmazın fiilen kullanımı ile tapu durumu örtüşmüyorsa veya birden fazla hissedar varsa, mutlaka bir avukata danışmanız önerilir.
Sonuç: Haklarınızı Zamanında ve Eksiksiz Kullanın
Afetzede hak sahipliği, barınma hakkınızı ve mülkiyet güvencenizi koruyan çok önemli bir hukuki haktır. Başvurular belirli bir sürede alınır ve eksik belge ya da yanlış beyan gibi nedenlerle reddedilebilir. Bu nedenle süreç dikkatle yürütülmeli, gerektiğinde uzman desteği alınmalıdır.
Hak sahipliği başvurusu süreciyle ilgili tüm sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Dosyanız özelinde inceleme yaparak en doğru adımları birlikte planlayabiliriz.