İcra, halk arasında genellikle “borç tahsilatı” ile özdeşleşse de, hukuk dünyasında çok daha geniş ve teknik bir anlam taşır. Peki “icra nedir”, nasıl işler ve hangi durumlarda icra takibi başlatılır?
Bu yazıda icra sürecini, borçlunun haklarını ve alacaklının nasıl hareket etmesi gerektiğini adım adım ele alacağız.
İcra Ne Demek?
İcra, mahkeme kararıyla ya da doğrudan kanuna dayanarak borçludan alacağın zorla tahsil edilmesidir. Bu işlem, İcra ve İflas Kanunu çerçevesinde icra daireleri tarafından yürütülür.
İcra kelimesi Arapça kökenlidir ve “yerine getirme, uygulama” anlamına gelir. Hukuki bağlamda ise kararların veya borçların devlet gücü kullanılarak hayata geçirilmesini ifade eder.
İcra Takibi Nedir?
İcra takibi, borçlunun borcunu kendiliğinden ödememesi durumunda, alacaklının başvurusu üzerine icra dairesi aracılığıyla başlatılan tahsilat sürecidir. Takip şu yollarla başlatılabilir:
1. İlamsız Takip (En yaygın)
-
Herhangi bir mahkeme kararı olmadan, doğrudan alacaklının başvurusu ile başlatılır.
-
Örneğin: Fatura, senet, kira gibi belgelerle alacak talep edilir.
2. İlamlı Takip
-
Daha önce bir mahkeme kararı (ilam) alınmışsa kullanılır.
-
Mahkeme hükmü doğrudan icra edilebilir hale gelir.
İcra Süreci Nasıl İşler?
İcra süreci genellikle şu adımlardan oluşur:
-
Takip Talebi → Alacaklı, icra dairesine başvurarak süreci başlatır.
-
Ödeme Emri → Borçluya borcunu ödemesi için resmi tebligat yapılır.
-
İtiraz Süreci → Borçlu, belirli süre içinde borca itiraz edebilir (genellikle 7 gün).
-
Haciz Talebi → Borç ödenmezse alacaklı haciz işlemi başlatabilir.
-
Satış ve Tahsilat → Haczedilen mallar satılarak alacak tahsil edilir.
İcra Takibine Kimler Başvurabilir?
-
Gerçek kişiler (bireyler)
-
Şirketler
-
Bankalar
-
Avukat aracılığıyla vekâleten başvuru yapılabilir
İcra işlemleri, alacağın türüne, dayandığı belgeye ve tarafların konumuna göre farklılık gösterebilir.
İcra Dosyasına İtiraz Nasıl Yapılır?
Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine karşı:
-
İlamsız takipte 7 gün içinde icra dairesine dilekçe ile itiraz edebilir.
-
İtiraz sonucu takip durur; alacaklı itirazın iptali için mahkemeye başvurmalıdır.
En Sık Karşılaşılan İcra Türleri
| İcra Türü | Açıklama |
|---|---|
| Kira Alacağı Takibi | Tahliye + alacak takibi birlikte yürütülebilir. |
| Senet/Çek Takibi | Belgeye dayalı, hızlı ilerleyen bir takip türüdür. |
| İşçi Alacakları | Mahkeme kararı sonrası ilamlı takip yoluyla alınır. |
| Ticari Alacaklar | Şirketler arası fatura ve sözleşmeye dayalı alacaklar. |
Haciz Nedir?
Haciz, borçlunun mal varlığına icra yoluyla devlet gücüyle el konulmasıdır. Haczedilen mallar şunlar olabilir:
-
Araçlar
-
Gayrimenkuller
-
Banka hesapları
-
Maaş (belirli sınırlar dâhilinde)
Borçlunun “asgari yaşam koşulları” göz önünde bulundurulur; örneğin ev eşyalarının tümü haczedilemez.
İcra Dosyam Var Ne Yapmalıyım?
İcra dosyasıyla karşı karşıya kalan bir kişi şu adımları izlemelidir:
-
Dosya numarasını öğrenin (e-Devlet veya icra dairesinden).
-
Borç miktarını ve dayanağını inceleyin.
-
Süreleri kaçırmadan itiraz edin veya ödeme planı oluşturun.
-
Gerekirse bir avukattan hukuki destek alın.
İcra Avukatı Ne Yapar?
-
Alacaklı için: Tüm takip sürecini yürütür, borcun tahsilini sağlar.
-
Borçlu için: İtiraz, yapılandırma, hacze itiraz gibi işlemleri yönetir.
-
Taraflar arasında uzlaşma sağlanması konusunda arabuluculuk rolü oynayabilir.
Sonuç
İcra, yalnızca borç tahsili değil, aynı zamanda hukuki hakların korunması ve uygulanması sürecidir. Yanlış veya geç yapılacak işlemler ciddi hak kayıplarına neden olabilir. Bu nedenle hem alacaklı hem borçlu açısından uzman bir icra avukatından destek almak, en sağlıklı yoldur.
Hukuki süreçlerinizde profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.