Yeni Sağlık Yönetmeliği: Klinik Psikolog, Diyetisyen, Fizyoterapist, Odyolog ve Diğer Sağlıkçılar

2023 yılının sonlarında yürürlüğe giren Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik, sağlık sektöründe serbest çalışan profesyoneller için önemli değişiklikler getirdi. Klinik psikologlar, fizyoterapistler, diyetisyenler, odyologlar ve dil-konuşma terapistleri gibi hekim dışı sağlık meslek mensuplarını doğrudan ilgilendiren bu düzenleme, serbest meslek icrasının etik, teknik ve idari kurallarını yeniden tanımlıyor. Sağlık hukuku alanında uzman bir hukuk bürosu olarak, bu yazımızda yönetmeliğin getirdiği yenilikleri, sağlık meslek mensuplarının karşılaşabileceği hukuki riskleri ve uyum sürecinde dikkat edilmesi gerekenleri detaylıca ele alıyoruz.

Yönetmelik Nedir ve Kimleri Kapsıyor?

Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik, hekim dışı sağlık profesyonellerinin kendi adlarına sağlık hizmeti sunabilecekleri özel birimlerin açılmasını ve bu birimlerin işleyişini düzenler. Yönetmelik, özellikle şu meslek gruplarını kapsar:

1. Klinik Psikologlar İçin Yeni Sağlık Yönetmeliğine Göre Ruhsat- (Detaylı bilgi için tıklayınız.)

2. Fizyoterapistler İçin Yeni Sağlık Yönetmeliğine Göre Ruhsat (Detaylı bilgi için tıklayınız.)

3. Diyetisyenler İçin Yeni Sağlık Yönetmeliğine Göre Ruhsat(Detaylı bilgi için tıklayınız.)

4. Odyologlar İçin Yeni Sağlık Yönetmeliğine Göre Ruhsat(Detaylı bilgi için tıklayınız.)

5. Ebe, Hemşire, Podolog ve Dil-Konuşma Terapistleri İçin Yeni Sağlık Yönetmeliğine Göre Ruhsat(Detaylı bilgi için tıklayınız.)

Yönetmelik, bu meslek gruplarının hizmet sunumunda teknik standartlar, etik kurallar ve idari süreçler belirleyerek hasta güvenliğini ve mesleki disiplini ön planda tutar. 31 Aralık 2025 tarihine kadar mevcut sağlık kabinlerinin bu yeni kurallara uyum sağlaması zorunludur. Uyum sağlamayan birimlerin ruhsatları iptal edilerek faaliyetleri durdurulacaktır.

Serbest Meslek Uygulamasına Kimler Yetkili?

Yönetmelik, yalnızca Türk vatandaşı olan sağlık meslek mensuplarının sağlık meslek hizmet birimi açabileceğini belirtir. Tüzel kişiliklerin bu alanda faaliyet göstermesi yasaktır. Aynı meslek grubundan en fazla üç kişi ortaklık kurarak bir sağlık birimi açabilir, ancak her bir ortak için ayrı bir uygulama odası ve ruhsat belgesi zorunludur. Bu düzenleme, ortaklıkların hem fiziksel hem de hukuki sorumluluklarını netleştirir.

Yetki Sınırları ve Tıbbi Hiyerarşi

Sunulacak hizmetler, yalnızca ilgili hekimin teşhis koyduğu ve tedavi planını belirlediği hastalarla sınırlıdır. Bu kural, tıbbi hiyerarşiye saygıyı ve hasta güvenliğini korumayı amaçlar. Sağlık meslek mensuplarının, hekimin tedavi planı dışında bir işlem uygulaması kesinlikle yasaktır. Yetki sınırlarını aşan uygulamalar, hukuki sorumluluklar doğurabilir ve idari yaptırımlara yol açabilir.

Fiziksel Standartlar ve Ruhsatlandırma Süreci

Yönetmelik, sağlık meslek hizmet birimlerinin fiziksel koşullarını detaylı bir şekilde düzenler. Örneğin:

1. Odalarının büyüklüğü: Her meslek için belirlenen minimum metrekare şartı aranır.
2. Odyologlar için sessiz kabin: İşitme testleri için özel bir alan zorunludur.
3. Engelli erişimi: Tuvalet ve diğer alanlarda engelli bireylerin erişimine uygun düzenlemeler yapılmalıdır.

Ruhsatlandırma süreci, şu adımları içerir:

1. Başvuru: İlgili müdürlüğe gerekli evraklarla başvuru yapılır.
2. Denetim: Başvuru sonrası 30 iş günü içinde yerinde denetim gerçekleştirilir.
3. Ruhsat onayı: Evrak ve fiziksel şartların uygunluğu doğrulandıktan sonra ruhsat verilir.

Ruhsatın devredilemeyeceği ve adres değişikliği durumunda yeni bir başvuru yapılması gerektiği de yönetmelikte açıkça belirtilmiştir.

Tanıtım ve Tabela Kullanımında Etik Kurallar

Yönetmelik, sağlık meslek mensuplarının tanıtım faaliyetlerini ve tabela kullanımını sıkı kurallara bağlar:

1. Tabela içeriği: Sadece isim ve unvan kullanılabilir; uzmanlık yanılsaması yaratacak ifadeler yasaktır.
2. Karekod zorunluluğu: Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi’ne yönlendiren bir karekod bulundurulmalıdır.
3. Reklam sınırları: Diğer sağlık kuruluşlarını küçümseyen veya karşılaştıran ifadeler kullanılamaz.

Bu kurallara uyulmaması, idari para cezaları ve mesleki faaliyetlerin durdurulması gibi sonuçlar doğurabilir.

Ruhsat Başvurularında Karşılaşılan Sorunlar

Serbest çalışan sağlık meslek mensupları, ruhsat başvurusu ve idari süreçlerde çeşitli zorluklarla karşılaşabilir:

Evrak eksikliği: Eksik evrak gerekçesiyle başvuruların reddedilmesi, süreçlerin uzamasına neden olabilir. Şeffaf olmayan değerlendirmeler, meslek mensuplarını zor durumda bırakabilir.

Denetim gecikmeleri: Yönetmelik, denetimlerin 30 iş günü içinde tamamlanmasını öngörse de, uygulamada gecikmeler yaşanabilir.

Komisyon tarafsızlığı: Denetim komisyonunda aynı meslek grubundan bir üyenin bulunması zorunlu olmasına rağmen, bu kuralın ihlal edilmesi denetimlerin objektifliğini zedeleyebilir.

Hukuk büromuz, bu tür idari engellerle karşılaşan sağlık meslek mensuplarına profesyonel destek sağlayarak süreci kolaylaştırır.

Hukuki Riskler ve Yaptırımlar

Yönetmelik, serbest meslek icrasında uyulması gereken kurallara aykırı davranışlar için ciddi yaptırımlar öngörür:

1. Ruhsatsız faaliyet: Ruhsat almadan hasta kabulü veya başka bir kişinin ruhsatı üzerinden hizmet sunumu, TCK kapsamında “izinsiz meslek icrası” suçu olarak değerlendirilebilir.
2. Yetki aşımı: Örneğin, bir diyetisyenin hekim tanısı olmadan tedavi planı uygulaması veya bir fizyoterapistin yetkisi dışında teknik kullanması, ağır idari ve cezai yaptırımlara yol açabilir.
3. Haksız rekabet: Kamu kurumu izlenimi yaratan isimler (örneğin, “Halk Sağlığı Merkezi”) kullanılması, haksız rekabet ve yanıltıcı tanıtım nedeniyle ciddi yaptırımlara neden olabilir.

Ortaklık ve Personel Çalıştırma Sorunları

Ortaklıkla Açılan Birimlerde Karşılaşılan Zorluklar

Aynı meslek grubundan en fazla üç kişinin ortaklık kurarak sağlık birimi açabilir. Ancak bu durum, bazı pratik sorunları beraberinde getirebilir:

1. Ortak alanların kullanımı: Bekleme salonu, sekreterlik gibi ortak alanların gider paylaşımı ve bakımı konusunda yazılı bir sözleşme olmaması, anlaşmazlıklara yol açabilir.
2. Ruhsat iptali riski: Ortaklardan birinin ayrılması durumunda, yalnızca onun adına düzenlenen ruhsat iptal edilir; ancak bu durum diğer ortakların faaliyetlerini de etkileyebilir.
3. Uygulama odası zorunluluğu: Her ortak için ayrı bir uygulama odası şartı, fiziksel alan kısıtlamaları nedeniyle ortaklıkları zorlaştırabilir.

Hukuk büromuz, ortaklık sözleşmelerinin hazırlanmasında ve anlaşmazlıkların çözümünde profesyonel destek sunar.

Personel Çalıştırma ve Yetki Sınırları

Yönetmelik, sağlık birimlerinde sınırlı sayıda sağlık teknikeri veya teknisyeni çalıştırılmasına izin verir. Ancak destek personelin sağlık hizmeti sunumuna doğrudan katılması yasaktır. Karşılaşılabilecek riskler şunlardır:

1. Destek personelin yetki aşımı: Örneğin, sekreterin tıbbi yönlendirme yapması, meslek mensubunun hukuki sorumluluğunu doğurabilir.
2. Çalışma belgesi eksiklikleri: Ek-3 belgesinin alınmaması veya personelin işten ayrılması sonrası bildirim yapılmaması, idari yaptırımlara neden olabilir.
3. Yetkisiz personel istihdamı: Psikolog yerine psikolojik danışman veya fizyoterapist yerine eğitmen çalıştırılması, mevzuata aykırılık teşkil eder.

Uyum Süreci ve Hukuki Danışmanlık

31 Aralık 2025 tarihine kadar mevcut sağlık kabinlerinin yönetmelik hükümlerine uyum sağlaması gerekmektedir. Bu süreçte, sağlık meslek mensuplarının aşağıdaki adımları dikkatle takip etmesi önemlidir:

1. Fiziksel şartların kontrolü: Uygulama odalarının yönetmelikte belirtilen standartlara uygunluğu denetlenmelidir.
2. Ruhsat yenileme: Mevcut ruhsatların yeni düzenlemelere uygun hale getirilmesi için başvuru yapılmalıdır.
3. Tanıtım düzenlemeleri: Tabela ve reklam içeriklerinin yönetmelik kurallarına uygunluğu kontrol edilmelidir.

Yönetmelik uyum sürecinde profesyonel destek alarak hem zaman kazanabilir hem de olası yaptırımlardan korunabilirsiniz.

Sonuç: Güvenli ve Etik Bir Meslek İcrası İçin

Yeni yönetmelik, sağlık meslek mensuplarını daha şeffaf, denetlenebilir ve etik bir çerçeveye oturtmayı hedefler. Hasta güvenliği, tıbbi yeterlilik ve veri gizliliği gibi sağlık hukukunun temel ilkeleri odak noktasıdır. Ancak yönetmelik, beraberinde getirdiği idari ve hukuki yükümlülükler nedeniyle dikkatli bir takip gerektirir.

Sağlıkçılar için yeni döneme uyum sağlamak, mesleki faaliyetlerin sürdürülebilirliği için önemlidir. Aynı zamanda hukuki risklerden korunmak için de zorunludur. Hukuk büromuz, ruhsat başvuruları, idari süreç yönetimi ve idari cezaların iptali konularda kapsamlı destek sunmaktadır.