Bir kişinin onuru, saygınlığı, huzuru ya da psikolojik bütünlüğü zarar gördüğünde ortaya çıkan zararın parayla telafi edilmesi, hukukta “manevi tazminat” olarak adlandırılır. Her zarar parayla ölçülemez belki ama manevi tazminat, bu zararın kısmen de olsa karşılığını verme amacını taşır.
Peki manevi tazminat nedir, hangi durumlarda istenir, kimler talep edebilir ve mahkemeler neye göre karar verir? 2025 yılı itibarıyla güncel bilgilerle anlattık.
Manevi Tazminat Nedir?
Manevi tazminat, kişilik haklarına saldırı sonucu doğan elem, keder, acı, huzursuzluk ve psikolojik çöküntü gibi zararların karşılığı olarak talep edilen maddi ödemedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddesine göre, bu tür zararlar yalnızca mal varlığı değil, duygu dünyasına verilen zararlar açısından da tazmin edilebilir.
Hangi Durumlarda Manevi Tazminat Talep Edilir?
Manevi tazminat talep edilebilecek başlıca durumlar şunlardır:
-
Trafik kazaları (ölüm ya da ağır yaralanma durumlarında)
-
Hakaret, iftira, küçük düşürme gibi kişilik hakkı ihlalleri
-
Sosyal medyada itibar zedeleme, özel hayatın gizliliğini ihlal
-
Haksız tutuklama veya gözaltı
-
Boşanma davalarında evlilik birliğinin sarsılması
-
Doktor hataları, tıbbi ihmal
-
İşyerinde mobbing ve psikolojik baskı
Her olay, kendi içinde değerlendirilir. Örneğin bir trafik kazasında hayatını kaybeden kişinin yakınları, cenazeyle birlikte yaşadıkları acı nedeniyle manevi tazminat talep edebilirler.
Kimler Talep Edebilir?
-
Zarar gören kişi (asıl mağdur)
-
Ölüm durumunda: anne, baba, eş, çocuk gibi yakın aile bireyleri
-
Bazen nişanlı, kardeş, birlikte yaşayan partner gibi duygusal yakınlık taşıyan kişiler de talepte bulunabilir (Yargıtay içtihatlarına bağlıdır)
Manevi Tazminat Ne Kadar?
Manevi tazminatın miktarı sabit değildir. Mahkemeler şu unsurları dikkate alarak karar verir:
-
İhlalin ağırlığı
-
Zararın etkisi ve süresi
-
Tarafların ekonomik ve sosyal durumu
-
Kusur oranı (özellikle trafik kazalarında)
-
Toplumda oluşturduğu yankı (örneğin sosyal medya olayları)
2025 yılında açılan davalarda, manevi tazminat miktarları 20.000 TL ile 1.000.000 TL arasında değişebilmektedir. Ancak her dava ayrı değerlendirilir; davacının yaşadığı manevi acının “yoğunluğu” ve “kalıcılığı” çok önemlidir.
Manevi Tazminat Davası Nasıl Açılır?
-
Görevli mahkeme: Asliye hukuk mahkemesi
-
Yetkili mahkeme: Haksız fiilin işlendiği yer ya da davalının yerleşim yeri
-
Zamanaşımı süresi: Genellikle 2 yıl (ve her hâlükârda 10 yıl içinde dava açılmalıdır)
Dava dilekçesinin özenle hazırlanması, iddiaların belgelerle ve tanıklarla desteklenmesi gerekir.
Manevi Tazminat ile Maddi Tazminat Arasındaki Fark Nedir?
| Maddi Tazminat | Manevi Tazminat | |
|---|---|---|
| Telafi ettiği zarar | Maddi kayıplar (gelir kaybı, hastane masrafı) | Duygusal/psikolojik zararlar |
| Ölçülebilirlik | Belgelenebilir, hesaplanabilir | Hakimin takdirine bağlı |
| Zorunluluk | Her zaman birlikte istenmesi gerekmez | Tek başına talep edilebilir |
Neden Avukatla Süreci Yürütmelisiniz?
Manevi tazminat davaları duygusal yönü ağır ama hukuki yönü teknik dosyalardır. Yargıtay kararları, tanık beyanları, bilirkişi raporları ve psikolojik etki belgeleri sürecin kritik parçalarıdır.
Bu nedenle bir avukatla birlikte ilerlemek, hem doğru tazminat miktarını istemek hem de hak kaybına uğramamak için hayati öneme sahiptir.
Davanıza özel danışmanlık almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Sonuç
Kişilik haklarınıza yapılan saldırı karşısında yalnız olmadığınızı bilin. Hukuk, yalnızca maddi değil, manevi zararlara karşı da size koruma sunar. Acınızın karşılığı asla tam olarak ölçülemez; ancak adaletin sağlanması ve toplum vicdanının rahatlaması için manevi tazminat davaları önemli bir rol oynar.