Boşanma davası, evlilik birliğini sonlandırmak isteyen eşlerden birinin, diğer eşe karşı açtığı hukuki bir süreçtir. Türkiye’de boşanma süreci 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu çerçevesinde yürütülür ve belirli prosedürleri takip etmeyi gerektirir.
1. Hukuki Dayanak
Boşanma ile ilgili hükümler Türk Medeni Kanunu’nun 161 ile 184. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kanun, boşanmanın sebeplerini, sonuçlarını ve dava sürecini açık bir şekilde belirtir.
2. Boşanma Sebepleri
Türk Medeni Kanunu, boşanma nedenlerini özel ve genel sebepler olarak ikiye ayırır:
Özel Boşanma Sebepleri (TMK m.161–165):
- Zina (aldatma)
- Hayata kast, pek kötü muamele, onur kırıcı davranış
- Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme
- Terk
- Akıl hastalığı
Genel Boşanma Sebebi (TMK m.166):
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (şiddetli geçimsizlik).
3. Nerede ve Hangi Mahkemede Açılır?
Boşanma davaları, Aile Mahkemesi’nde açılır. Aile Mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Yetkili mahkemeler:
- Davalının yerleşim yeri
- Davacının yerleşim yeri
- Eşlerin son altı ay birlikte yaşadıkları yer
4. Gerekli Belgeler
Boşanma davası açarken aşağıdaki belgeler gereklidir:
- Boşanma dilekçesi
- Nüfus kayıt örneği
- Evlilik cüzdanı fotokopisi
- Varsa deliller (mesajlar, fotoğraflar, tanık listesi)
- Dava harcı ve gider avansı
Belgeler UYAP Vatandaş Portalı üzerinden de yüklenebilir.
5. Boşanma Davası Türleri
Anlaşmalı Boşanma (TMK m.166/3)
- Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması
- Tarafların protokol üzerinde uzlaşmış olması
- Her iki eşin duruşmaya katılması
Adalet Bakanlığı üzerinden örnek protokoller edinilebilir.
Çekişmeli Boşanma
Tarafların boşanma veya boşanma koşullarında anlaşamadığı durumlarda açılır. Süreç daha uzun ve karmaşıktır.
6. Dilekçede Hangi Talepler Yer Alabilir?
- Velayet
- Nafaka (tedbir, iştirak, yoksulluk)
- Maddi ve manevi tazminat
- Mal paylaşımı
- Kişisel ilişki kurulması
Yasal dayanaklar: TMK m.174, m.175, m.182, m.219 vd.
7. Dava Süreci Nasıl İşler?
- Dilekçenin hazırlanması ve mahkemeye sunulması
- Tensip zaptının hazırlanması
- İlk duruşma (ön inceleme)
- Delil ve tanıkların değerlendirilmesi (tahkikat)
- Sözlü yargılama ve karar
- Kararın kesinleşmesi ve nüfusa bildirilmesi
8. Dava Ne Kadar Sürer?
- Anlaşmalı boşanma: 1–2 ay (tek celsede)
- Çekişmeli boşanma: 1–3 yıl arası
9. Nüfus Kayıtlarında Güncelleme
Mahkeme kararı kesinleştiğinde, durum Nüfus ve Vatandaşlık İşleri‘ne iletilerek medeni hal bilgisi güncellenir.
10. E-Devlet Üzerinden Dava Takibi
Dava süreci e-Devlet üzerinden “Davalarım” sayfası aracılığıyla takip edilebilir.
11. Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hatalı dilekçe dava reddine yol açabilir
- Delilsiz iddialar mahkemece dikkate alınmaz
- Mal paylaşımı davası ayrı açılmalıdır
- Çocukla ilgili sosyal inceleme raporu alınabilir
Sonuç
Boşanma süreci hem duygusal hem de hukuki olarak karmaşık olabilir. Sürecin sağlıklı ve hak kaybı yaşanmadan yürütülmesi için doğru bilgi ve profesyonel destek önemlidir.
Boşanma sürecinizde hukuki destek almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.